ŞANLIURFA'NIN YÖRESEL YEMEKLERİ

URFA YÖRESEL YEMEKLERİ

Urfalı lar asırlardan bu yana damak zevkinin en güzel örneklerini veren zengin çeşitte yemeklerle beslenmesini bilmişlerdir. Yöre yemeklerinin l ezzetleri yanı nda besin değerleri de çok yüksektir. Yemek yapma becerisinin yanında yaptıkları yemekleri misafirleriyle paylaşmak geleneği bütün Anadolu insanına mahsus bir özelliktir. Ancak Urfalıların misafir sevme özelliğinin, hiç bir öğün misafirsiz yemeğe oturmayan Hz. İbrahim (A.S.)'dan geldiği söylenmektedir. 
"Halil İbrahim Sofrası" herkesçe bilinen bir deyimdir. Urfalılar bugün de misafir ağırlamak ve onlara çeşitli yemekler ikram etmekten büyük zevk duymaktadırlar. Yemek kültürü oldukça zengin olan Şanl ı urfa'da Ayran Şorbası, Hamurlu, Pıt Pıt, Sarı Şorba, Çağala Aşı, Pakla Aşı, Hıttı Bastırması, Soğan Tavası, Su Kabağı, Bütün Balcan, Sarımsak Aşı, Kaburga, İsot Çömleği, Bamya Çömleği, Acır Annaziği, Tatlı Bamya, Erik Tavası, Lolaz Dürmüğü, Saca Basma, Döğmeç, Ekmek Aşı, Kenger Aşı, Semsek, Has (Marul) Dolması, Mimbar, Acır Bastırması, Soğan Tavası, Ağzı Açık, Ağzı Yumuk, Pendirli Ekmek, Elma Aşı, Masluka, Lebeni, Boranı, Kuzu Pilav, Meyhane Pilavı, Pilavı, Baklalı Bulgur Köftesi, Aya Köftesi, Köfteli Erik, Tiritli İçi, Duvaklı Pilav, Üzlemeli Firikli Pilav, Ciğerli Bulgur Pilavı, Mığrıbi Pilav, Basma Lıklıkı Köfte, Dolmalı Köfte, Köfte, Yuvalak, Kıyma, Yumurtalı Köfte, Mercimekli Köfte, Frenkli Köfte, Yağlı Köfte, Etli Kebabı, Kemeli Kebap, Tike Kebabı, Kazan Kebabı, Tepsi Kebabı, Kemeli Tas Kebabı, Balcanlı Kebap,

Soğanlı Kebap, Müftehi Tas Kebabı, Frenkli (Domatesli) Kebap, Kemeli Cacık, Bostana, Zeytin Bostanası, Koruk Salatası, Pencer Cacığı, Peynirli Kadayıf, Katmer, Daş Ekmeği, Aşır Aşı, Palıza, Haside, Küncülü Akıt, Kuymak, Zingil, Zerde, Kadı Beyni, Peynirli Helva, Un Bulamacı, Palıza geleneksel yöresel yemekler arasında sayılabilir. Urfalılara iki şeyi zor beğendirisiniz biri müzik diğeri yemek ve tatlılardır

Urfa Kebabı tarifi

için Malzemeler :
• 1-2 adet hazır pide
Kebabi:

• 1 kg koyun kıyması
• 1 yemek kaşığı zeytinyaği
• 1 büyük domates
• 1 büyük soğan
• 2 çay kaşığı tuz
• ½ çay kaşığı karabiber
• ½ çay kaşığı kirmizibiber
• 1 demet maydanoz
• 1 bardak et suyu

Urfa Kebabıyemeğinin hazırlanışı:

1. Iki kere cekilmis koyun kıymasına, kabugu ve cekirdekleri cikarilmis ve küçük parçalara doğranmış domates, rendelenmiş soğan, zeytinyaği, tuz baharat ve kıyılmış maydanozun yarisini katin. 30-40 dakika iyice yoğurun.

2. Parmak uzunlugunda yapacaginiz kofteleri sislere gecirin. Kuvvetli fakat alevsiz komur atesi uzerinde cevirerek pişirin.

3. Fırından çıkan pideleri irice parcalar halınde doğrayın. Tabaklara dagitin. Uzerlerine sicak et suyu gezdirin. Kizaran kofteleri sislerden cikarip pidelerin kenarlarina yerleştirin. Maydanoz serpip pide üzerinde servis yapın.

Tepsi Kebabı

Malzemeler

1. 6 adet kebaplık patlıcan,
2. 750 gr orta yağlı koyun kıyması,
3. 3 adet domates,
4. Biraz karabiber,
5. 1 tatlı kaşığı tuz.

Hazırlanışı

Patlıcanlar yıkanır, üç parmak kalınlığında yuvarlak parçalara bölünür.
Et geniş bir kaba konur, tuz ve karabiber atılarak iyice yoğrulur.
Et, daha sonra orta büyüklükte bir tepsiye alınır, kenarından baş*layarak bir patlıcan biraz et konarak tepside iki veya üç sıra şeklinde dizilir.
Domatesler, ikiye bölünüp tepsinin ortasına yerleş*tirilir.
Tepsi fırında 30–35 dakika pişirilir.
Sıcak servis yapılır.
Not: Domates istenmediği takdirde tepsinin tamamı patlıcan ve etle doldurulur

ÇİĞ KÖFTE.

Dövülmüş, macun haline getirilmiş yağsız et, kaynatılmış, kurutulmuş buğdaydan çekilerek elde edilen bulgur ve kurutulup dövülerek az miktarda yağ karışımı ile yapılan kuru İsottan (kırmızı biber) meydana getirilen; ayrıca içinde protein, karbonhidrat, mineral maddeler ve vitaminlerce zengin bir düzine kadar gıda maddesi (domates, salça, soğan, sarımsak, karabiber, tarçın, tuz, ve maydanoz) kullanılarak elle yoğrulan, yenilirken genellikle beraberinde ayran içilen otantik bir Şanlıurfa yemeğidir. Genellikle doyumluk değ il, tadımlık yapılır. Daha çok ikram yemeğidir.

Geçmi şi Hz. İ brahim (A.S.) peygamber devrine kadar götürülür. Efsaneye göre, Nemrut, şehirdeki yakacakları toplayıp ateş yakmayı yasaklayınca halk ne yapacağını düşünür. Bir avcının vurduğu ceylan etinden, hanımı bugünkü çiğköftenin az karışımlı; et, bulgur ve isottan oluşan ilkel şeklini hazırlar. Kocası beğenir. Bir zaruretten doğan yemeğe 4000 yıl kadar önce böylece başlanır ve geliştirilerek bugünlere gelinir. Halen Şanl ı urfa dışındaki bazı illerimizde, hatta Avrupa ve Amerika'da da tanınmış olmakla beraber Şanlıurfa'da yapılana emsal bulmak zordur. Burada malzemesine ve yoğrulmasına çok özen gösterilir. Urfalı bir kadının kıvrak zekâsı ile bulduğu çiğköfte bugün adeta Urfa ile özdeşleş

Yumurtalı Köfte

Malzemeler:
1. 2 su bardağı köftelik bulgur,
2. 7 yemek kaşığı kırmızı biber,
3. 1 çay kaşığı tarçın,
4. 1 çay kaşığı kara biber,
5. 4 yumurta
6. 2 yemek kaşığı salça,
7. 4 yemek ka*şığı sade yağ,
8. 8-10 adet yeşil soğan,
9. 1 adet mayda*noz,
10. 2 kuru soğan,
11. 1 adet maydanoz
12. 2 kuru soğan
13. 1 tatlı kaşığı tuz

Hazırlanışı
· Soğan ve maydanoz yıkanır, incecik doğranır, bir tarafa konur.
· Kuru soğan solulup yıkanır, incecik doğranır.
· Bir tepsiye bulgur, tuz, Urfa İsotu (kırmızıbiber), kara biber, tarçın, salça, doğranmış kuru soğan konur, çok az su ile yumuşayıncaya kadar yoğrulur.
· Yumurtalar bir kaba kırılır, çarpılır, Yağ bir tava*ya alınır, kızartılır yumurtalar bu yağa alınıp pişirilir.
· Köfteye doğranmış maydanoz, soğan karışımı dö*külüp ezilir
· En son olarak yumurtalar karışıma eklenip servis tabaklarına alınır.
· Turp, marul, domates, salatalık ile beraber servis yapılır.

Not: Yoğurma işlemi bulgurlar birbirini tutuncaya kadar yapılmalıdır

ŞILLIK TATLISI

Günümüzde bazı evlerde nadiren yapılmaktadır.

Malzeme: 2 su bardağı un, 300 gr. ceviz içi, 600 gr. şeker, 3 yemek kaşığı sadeyağ.

Yapılışı: Derin bir tencerede 2 su bardağı un, 4 bardak su ile hamur kıvamına gelinceye kadar elle çırpılır. Sacın altı yakılır, hamurların yapışmaması için yüzeyi yağlanır. Hazırlanan ekmekler sayılarak iki kısma ayrılır. Bir tepsiye ilk yarısı üst üste serilir ve ceviz dökülür. Sonra ikinci yarısı da üst üste serilir ve bıçakla baklava dilimi halinde kesilir.

Hazı rlanan şurup sıcak olarak hamura dökülür ve üzeri örtülerek 10 dakika beklenir. Sıcak olarak tepsiyle servis yapılır.

BOSTANA

C vitamini yönünden çok zengin olan ve çok lezzetli bir salata çe şididir.

Malzeme: 4 Domates, 2 ye şil biber, 1 so ğ an, 1/2 demet maydanoz, 100 gr. pırpırım (semizotu), 1 salatalık, 4-5 nane yaprağı, 1 su bardağı koruk suyu veya nar suyu, tuz.

Hazırlanışı: Sebzeler yı kanır, iyice ayıklanır ve kabukları soyulacak olanların kabukları soyulur. Bütün sebzeler çok ince doğranır. Tuz atılıp iyice ezilir. Koruk suyu veya nar suyu eklenir ve istenirse üzerlerine buz konup servis yapılır.

Bostana genellikle çiğ köfte gibi acılı yemeklerle yenildiği gibi, Kebap ve Söğülme ile de yenilir

ZÎNGÎL

Malzemeler
1. 1 kg un,
2. 1 kg şeker bir fiske tuz,
3. 1 yumurta yarım limon,
4. 300 gr mayalı hamur,
5. 1 çay kaşığı kar*bon,
6. 1/2 yağ kızartmak için

Hazırlanışı
· Un elenip içerisine maya, tuz, yumurta, karbonat konup iyice yoğrulur.
· Hamur biraz dinlendirilir. (10-15 dakika)

· Yağ tavaya konur iyice ısıtıldıktan sonra bir kaşı*ğın ucuyla ceviz büyüklüğünde parçalar atılıp iki yü*zünün kızarması sağlanır.
· 1 kg şeker 2 bardak su ile şerbet kıvamına getiril*dikten sonra iyice kaynatılır ve ateşten alınır.
· Eğer hamurlar sıcak ise şerbet soğuk olmalıdır. Eğer hamur soğuk ise şerbet sıcak olmalıdır. Soğuk şuruba atılır.
· Sıcak servis yapılır